یکی از مشاغل پرخطر و حساس در دنیا که می تواند جان افراد را به شدت در معرض خطر قرار دهد، کارهای مرتبط با برق و جریان الکتریسیته است. خطرات این حرفه شامل برق گرفتگی، سوختگی، سقوط از ارتفاع به دلیل شوک الکتریکی و حتی مرگ می شود. از این رو، رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات مناسب اهمیت بالایی دارد و می تواند جان افراد را نجات دهد. در این راستا، دستکش ایمنی به عنوان یکی از تجهیزات حفاظت فردی ضروری در کار با برق شناخته می شود.
این دستکش ها از مواد خاصی ساخته می شوند که در برابر جریان برق مقاومت بالایی دارند و کاربر را از خطر برق گرفتگی محافظت می کنند. دستکش های عایق برق باید به صورت دوره ای بازرسی و تست شوند تا از سلامت و کارایی آن ها اطمینان حاصل شود، زیرا کوچک ترین آسیب یا پارگی می تواند ایمنی فرد را به خطر بیندازد.
همچنین در کنار استفاده از دستکش، سایر تجهیزات ایمنی مانند کلاه عایق، کفش ایمنی مخصوص و عینک حفاظتی نیز توصیه می شود تا خطرات موجود در محیط های کاری برقی به حداقل برسد. با توجه به ماهیت پرخطر این مشاغل، آموزش های دوره ای و آشنایی کارکنان با اصول ایمنی و نحوه صحیح استفاده از تجهیزات ایمنی می تواند تأثیر بسیار مثبتی در کاهش حوادث و حفاظت از جان کارکنان داشته باشد.
انواع کلاس بندی دستکش عایق برق + جدول رنگ بندی
از آنجایی که دستکش عایق برق نقشی حیاتی در پیشگیری از بروز حوادث و حفظ جان افراد هنگام کار با برق ایجاد می کند، انتخاب آن باید با دقت و متناسب با نوع فعالیت و شرایط محیطی انجام شود. دستکش های عایق برق از مواد ویژه ای تولید می شوند که می توانند افراد را در برابر خطرات ناشی از جریان برق محافظت کنند. تولیدکنندگان این دستکش ها، به منظور ارتقای ایمنی و سهولت انتخاب برای کاربران، سیستم کلاس بندی دقیقی را برای این محصولات در نظر گرفته اند.
کلاس بندی دستکش های عایق برق بر اساس میزان مقاومت آن ها در برابر ولتاژ های مختلف و انواع کاربرد ها تنظیم می شود. این رده بندی به کاربران این امکان را می دهد که با توجه به سطح ولتاژ و نوع فعالیت، دستکشی مناسب و مطمئن را برای کار خود انتخاب کنند. به طور کلی، این طبقه بندی به صورت زیر تقسیم بندی می شود:
1. دستکش عایق برق کلاس 00(کدAZC)
دستکش برق کلاس دو صفر دارای مقاومت الکتریکی حداکثر تا 500 ولت است و در بین تمام دستکش های برق دارای پایین ترین مقاومت در برابر الکتریسیته می باشد. این نوع دستکش های ایمنی برق به دلیل مقاومت پایینی که دارند بیشتر برای مصارف خانگی و تعمیر لوازم برقی مورد استفاده قرار می گیرند. در ساخت این نوع دستکش ها از لاتکس طبیعی استفاده می شود که علاوه بر ایجاد ایمنی در برابر ولتاژهای ضعیف، از برخورد پوست دست با روغن ها و اسید های ضعیف نیز جلوگیری به عمل می آورد. لازم به یادآوری است که هنگام کار با مواد خطرناکی همچون اسیدها، علاوه بر داشتن دستکش مناسب، استفاده از عینک ایمنی به منظور محافظت از چشم ها توصیه می شود. رنگ این نوع دستکش عایق نیز بژ می باشد. هنگام خرید این نوع محصول دقت داشته باشید که تاریخ انقضای آن حداکثر تا 6 ماه و در برخی محصولات خاص تا 1 سال می باشد.
2. دستکش عایق برق کلاس 0(کدAZC)
این نوع دستکش برق می تواند در برابر جریان برق AC تا 1000 ولت مقاومت ایجاد کند. همچنین مقاومت این نوع دستکش عایق برق در برابر جریان DC می تواند تا 1500 ولت نیز باشد. لازم به ذکر است این نوع دستکش بیشتر برای مصارف کم خطر و نیروگاه های ولتاژ پایین مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل استفاده از لاتکس طبیعی در تولید آن، می تواند در محیط های چرب و روغنی نیز مورد استفاده قرار گیرد. ضخامت لایه ی اصلی این مدل دستکش ها اغلب 1 میلی متر است و طول آن ها نیز معمولا 36 سانتی متر در نظر گرفته می شود. هنگام خرید این نوع دستکش عایق برق حتما به تاریخ انقضای آن نیز توجه داشته باشید که حداکثر می تواند تا 3 سال باشد.
3. دستکش عایق برق کلاس 1(کدRC)
از آن جایی که دستکش برق کلاس 1 در برابر جریان AC، تا 1500 ولت و در برابر جریان DC، تا 11250 ولت مقاومت دارد، گزینه ای بسیار مناسب برای کار با ولتاژ بالای برق و کار در نیروگاه است. ویژگی دیگری که این نوع دستکش را برای کار با برق فشار قوی کاربردی می کند، ضخامت آن است که نسبت به دستکش های کلاس دو صفر و صفر حدود 1.5 میلی متر بیشتر است.
4. دستکش عایق برق کلاس 2(کدRC)
در ساخت این نوع دستکش از لاتکس طبیعی و درجه یک استفاده شده است و به منظور جلوگیری از تعریق دست های کاربر در حین کار نیز یک لایه آستر از جنس پنبه داخل آن قرار داده شده است. دستکش عایق برق کلاس دو دارای مقاومت 17000 ولت در برابر جریان AC، و مقاومت 25500 ولتی در برابر جریان DC می باشد که این محصول را برای کار با جریان برق صنعتی مناسب می کند. از آن جایی که متریال به کار رفته در این نوع دستکش ها بسیار مقاوم و با کیفیت هستند، می توانند از تماس دست با روغن و اسید نیز جلوگیری به عمل آورند.
5. دستکش عایق برق کلاس 3(کدRC)
نوعی دستکش عایق برق با ضخامت 3 میلی متر و طول 36 سانتی متر است که در برابر جریان AC، تا 26500 ولت و در برابر جریان DC نیز تا 39750 ولت مقاومت از خود نشان می دهد. رنگ این نوع دستکش ها سبز است برای تعمیرات تاسیسات برقی و انتقال برق در ولتاژ های بالا مناسب هستند.
6. دستکش عایق برق کلاس 4(کدRC)
دستکش های کلاس 4، مقاوم ترین نوع دستکش برق هستند که با ضخامت 4 میلی متر تولید می شوند و در کارخانه های صنعتی و نیروگاه های بزرگ برق مورد استفاده قرار می گیرند. حداکثر مقاومت این نوع دستکش در برابر جریان AC سی و شش هزار ولت و در برابر جریان DC تا پنجاه و چهار هزار ولت می باشد.
سایر طبقه بندی های دستکش عایق برق
هنگام خرید دستکش برق، علاوه بر در نظر گرفتن کلاس محصول که حداکثر ولتاژ قابل تحمل را نشان می دهد، عوامل دیگری نیز وجود دارد که حائز اهمیت هستند و شامل موارد زیر می باشد:
-
سایز دستکش
به غیر از دستکش برق کلاس 4 که طول آن حدودا 41 میلی متر است، اکثر دستکش های کار با برق دارای طول 36 سانتی متری هستند و علاوه بر آقایان، بانوان نیز امکان استفاده از آن ها را نیز دارا می باشند.
-
طبقه بندی و استانداردها
یکی از استانداردهای تعریف شده برای دستکش های کار با برق، استاندارد EN 60903 اروپا است که شامل طیف وسیعی از آزمایش ها شامل آزمایش های بررسی عملکرد مکانیکی، خواص دی الکتریک، عملیات پیری، تست حرارتی و همچنین آزمایش های بررسی ابعاد، علامت گذاری و بسته بندی می شود. آزمایش های مربوط به تست عملکرد مکانیکی محصول، مقاومت کششی و مقاومت در برابر پارگی و سوراخ شدن را پوشش می دهند و تست های حرارتی نیز دستکش را در برابر حرارت زیاد و همچنین در دمای منفی 25 درجه تست می کنند. علاوه بر استاندارد ذکر شده در بالا، دو نماد به نام های نماد مثلث دو تایی و نماد چکش مکانیکی نیز برای دستکش های برق تعریف می شود. نماد مثلث دوتایی زمانی روی محصول درج می شود که مطابق با استاندارد IEC 60 417-5216 تولید شده باشد و نماد چکش مکانیکی نیز برای محصولاتی است که مقاومت مکانیکی بالایی از خود نشان می دهند.
انواع دستکش کار با برق بر اساس متریال سازنده
1. لاتکس یا کاوچوک (Rubber):
دستکش عایق برق لاتکس می تواند در برابر برق فشار ضعیف مقاومت خوبی از خود نشان دهد و معمولا در سطوح کاری با ولتاژ بسیار پایین مورد استفاده قرار می گیرد.
2.نایلون (Nylon):
دستکش کار با برق از جنس نایلون دارای انعطاف بالا جهت انجام فعالیت های دقیق و نیازمند انعطاف است و می تواند در برابر جریان برق با فشار متوسط و پایین محافظت ایجاد کند.
3.پلیاتیلن (Polyethylene) و پلیوینیل کلرید (PVC):
این نوع دستکش های عایق برق دارای مقاومت مناسب در برابر جریان برق هستند و به دلیل انعطاف زیادی که دارند جهت انجام امور دقیق مورد استفاده قرار می گیرند. هم چنین دستکش های جنس پلی اتیلن و وپلی وینیل کلرید دارای مقاومت خوبی در برابر روغن و گریس هستند و از تماس دست با این مواد جلوگیری می نمایند.
خرید انواع دستکش ایمنی با بهترین قیمت از ایمن آرتا
4.کامپوزیت ها:
در ساخت این نوع دستکش ها از چندین لایه ی عایق برق استفاده می شود و به همین دلیل دارای عملکرد بهتری در برابر ولتاژ های قوی دارند.
در آخر، توصیه ی ما به شما این است که هنگام خرید دستکش ایمنی برق به جهت اهمیت زیاد حفاظت از بدن در برابر الکتریسیته، حتما مواردی همچون کلاس دستکش، استاندارد های درج شده روی بسته بندی محصول و سایز دستکش را مورد بررسی قرار دهید و محصولی متناسب با نیاز خود و میزان ولتاژی که قصد دارید با آن کار کنید، انتخاب نمایید تا دچار مشکل و حادثه در حین کار نشوید.